Bibliotheek Driehoek Ekeren

In ere herstellen van de bibliotheek

De bibliotheek werd gebouwd in 1968 als wijkbibliotheek van Ekeren. Het gebouw, in naoorlogse modernistische stijl, is sinds 2019 vastgesteld als bouwkundig erfgoed.

De bibliotheek is nog steeds functioneel, maar bouwkundig in middelmatige staat: kort gezegd heeft de statige vliesgevel grote gebreken. Het mozaïek moet duidelijk zichtbaar gerestaureerd worden. De schil is niet geïsoleerd. De opbouw van de gevel bestaat enkel uit binnen- en buitenblad met luchtspouw zonder isolatie. De technieken zijn verouderd en er bestaat geen ventilatiesysteem. Er zijn nog bouwelementen die asbest bevatten.

Naast de zwakke energetische conditie en matige bouwkundige staat van het gebouw, zijn ook de gebruiksruimtes van de bibliotheek toe aan een grondige renovatie. Sommige ruimtes zijn achterhaald in gebruik. Het sanitair is verloederd. De huidige lift is niet rolstoeltoegankelijk.Kort gesteld is de ambitie om de bibliotheek in ere te herstellen, met een inhaalbeweging op vlak van technieken en duurzaamheid.

Nieuw gezicht in de straat

De gordijngevel, die op niveau +1 en +2 ook uitkraagt, is beeldbepalend voor het bestaande gebouwontwerp. De “gordijnwand” is een mooi gedetailleerde stalen geveldeel, die echter op verschillende vlakken niet langer voldoet aan de hedendaagse eisen. De gekleurde platen zijn asbesthoudend, het schrijnwerk is niet thermisch onderbroken en de beglazing wordt beschreven als ter plaatse samengesteld dubbele beglazing.

Als restauratieoptie werd gekozen voor het principe van de achterzetbeglazing. Door middel van een tweede schrijnwerkgeheel op niveau +1 en +2 wordt de thermisch lijn verplaatst. Op deze manier kan de bestaande vliesgevel gerestaureerd worden en hersteld worden in oorspronkelijke staat. De beperkte thermische kwaliteiten vormen hierbij minder een probleem. De nieuwe beglaasde wand vormt een extra barriere, zowel op vlak van binnenklimaat als van akoestiek. Tussen bestaande schrijnwerk en nieuwe schrijnwerk kan een zonnewering worden geïntegreerd. Ter hoogte van de gesloten panelen kan het nieuwe schrijnwerkgeheel worden uitgeïsoleerd en kan een ventiloconvector worden geïntegreerd. Op de tweede verdieping wordt dit schijnwerkgeheel uitgebreid met een verbreed tablet dat gebruikt kan worden als extra tafelblad in functie van de verwerking van de boeken, en de ruimte eronder als kastruimte.

Het schrijnwerkgeheel langs de binnenzijde kan worden opgevat als houten schrijnwerk, waarmee kan worden bijgedragen aan de warme uitstraling van het interieur. De ritmering van de gevel kan worden overgenomen. Het schrijnwerkgeheel dient opengaand voorzien te worden om kuisen en onderhoud mogelijk te maken.

Voor de ramen op het gelijkvloers wordt gekozen voor een nieuw schrijnwerkgeheel, waarbij op een iets vrijere manier aansluiting wordt gezocht met de bestaande raamconstructie. Dit laat toe om niet alleen de inkomzone te herontwerpen (na een aantal eerdere aanpassingen), maar geeft ook de mogelijkheid om het gelijkvloers een meer open gevoel te creëren (binnen de nieuwe visie van de bibliotheek als derde plek). Zonnewering kan op deze verdieping langs de interieurzijde geïntegreerd worden in het nieuwe buitenschrijnwerkgeheel. Voor de kleur van het schrijnwerk wordt de voorkeur gegeven aan een donkere kleur, naar het oorspronkelijke beeld.

Links en rechts van de gordijngevel wordt de voorgevel gekenmerkt door een kleurrijk, gevelhoog monumentaal glasmozaïek van de kunstenaar Herman Wauters. Deze mozaïekgevels zullen gerestaureerd worden.

Een bibliotheek klaar voor de toekomst

Naast het restaureren en renoveren van de bouwkundige staat, wordt de bibliotheekwerking ook vernieuwd. Doorheen de jaren is veranderd hoe we een bibliotheek gebruiken. Waar vroeger het uitlenen van boeken de voornaamste en vaak enige functie is, is de bibliotheek vandaag veel meer een multifunctioneel gebouw waar ontmoeten en leren voorop staat.

Er zijn nog ruimtes in de bibliotheek van Ekeren die vandaag onderbenut zijn. In het nieuwe ontwerp wordt er meer ruimte vrij gemaakt voor publieke functies. Zo wordt de kelderverdieping een volwaardige gebruiksruimte. De bovenste verdieping wordt ook ‘open’ gewerkt voor de gebruikers. Het ontwerp zoekt een balans tussen enerzijds het voorzien en vernieuwen van functionele, hedendaagse werkplekken voor de bibliotheekwerking en anderzijds het voorzien van zoveel mogelijk aantrekkelijke en lichtrijke publieke gebruiksruimtes.